Edukacja przedsiębiorczości: perspektywa realistyczna
DOI:
https://doi.org/10.24917/20833296.152.3Słowa kluczowe:
edukacja przedsiębiorcza, efekty edukacji, nauczanie, nauki pedagogiczne, nauki społeczne, perspektywa realistyczna, rola nauczyciela, rozwój intelektualny, rozwój społeczno--gospodarczyAbstrakt
W artykule podjęta została tematyka efektów edukacji przedsiębiorczej w rzeczywistości społeczno-gospodarczej. Analizie poddany został także cel edukacji przedsiębiorczej, określony przez Komisję Europejską, a następnie przekazywane treści i sposoby kształcenia, a dalej założenia teoretyczne leżące u podstaw przyjętych koncepcji, zwłaszcza wizji natury człowieka. Praca ma charakter poznawczy - teoretyczny - a zastosowana metoda to analiza adekwatnej literatury, rezultatów badań, oficjalnych dokumentów i raportów, podręczników oraz materiałów edukacyjnych. W rezultacie przeprowadzonych analiz zdiagnozowane zostały główne obserwowane w rzeczywistości problemy oraz wskazane ich przyczyny. W odpowiedzi na nie zaproponowano uwzględnienie dorobku realistycznej tradycji intelektualnej. Z tej perspektywy najistotniejszą rolę w poznawaniu i uczeniu się odgrywają wola i rozum ucznia, dzięki którym kieruje się on do swojego celu. W artykule omówione zostały także: rola nauczyciela w edukacji, możliwości skutecznego nauczania oraz pojęcie dobra wspólnego w działalności edukacyjnej i przedsiębiorczej.
Bibliografia
Abela, A.V. (2001). Profit and more: Catholic Social Teaching and the purpose of the firm. Journal of Business Ethics, 31(2), 107–116.
Albornoz, C., Martinez, V. (2016). The effect of entrepreneurship education in college students: the mediating role of previous exposure to the family business (Research plan, School of Business and Economic Universidad del Desarrollo. Pozyskano z : https://negocios.udd.cl/files/2016/10/ Albornoz-Martinez-2016-.pdf
Alderfer, C.P. (1969). An Empirical Test of a New Theory of Human Needs. Organizational Behavior and Human Performance, 4, 142–175.
Aguinis, H., Shapiro, D.L., Antonacopoulou, E.P., Cummings T.G. (2014). Scholarly impact: A pluralist conceptualization. Academy of Management Learning and Education, 13, 623–639.
Arystoteles. (2019). Metafizyka. Warszawa: PWN. Arystoteles. (1990). Organon. Warszawa: PWN.
Baker, T., Miner, A., Eesley, D. (2003). Improvising firms: bricolage, account giving, and improvisational competency in the founding process. Research Policy, 32, 255–276.
Bachrach, D.G. i in. (2017). On Academic Rankings, Unacceptable Methods, and the Social Obligations of Business Schools. Decision Sciences, 48(3).
Barnard, B., Herbst, D. (2018). Entrepreneurship, innovation and creativity: the creative process of entrepreneurs and innovators. Expert Journal of Business and Management, 7(1), 107–146.
Barroso-Tanoira, G., Barroso-Tanoira, F. (2017). Motivation for increasing creativity, innovation and entrepreneurship. An experience from the classroom to business firms. Journal of Innovation Management, 5, 55–74.
Begley, C.G. (2013). Reproducibility: Six red flags for suspect work. Nature, 497(2013), 433–434. Benessia, A., Funtowicz, S., Giampietro, M., Pereira, A., Ravetz, J., Saltelli, A., Strand, R., Sluijs, J. (2016).
The right place of science: Science on the verge. Consorcium for Science, Policy & Oucomes, Arizona State University.
Bennis, W., O’Tole, J. (2005). How business schools lost their way. Harvard Business Review, 83(5), 96–194.
Berkowitz, L. (1969). Social Motivation. In: G. Lintzey, E. Aronson, W. Addison, The Handbook of Social Psychology. USA, 50–135.
Bird, B. (1992). The Operation of Intentions in Time: The Emergence of the New Venture.
Entrepreneurship Theory and Practice, 17, 11–20.
Buczyńska, T. (2007). Mikroekonomia. Warszawa – Łódź: Wydawnictwo Szkolne PWN.
Bućko, J., Wąsik, L.T., Filipowicz, J. (2005). Ekonomika przedsiębiorstwa. t. I. Radom: Politechnika Radomska.
Cardon, M., Joakim, W., Jagdip, S., Matea, D. (2009). The nature and experience of entrepreneurial passion. Academy of Management Review, 34, 511–532.
Cardoso, A., Cairrao, A., Petrova, D., Figueiredo, J. (2018). Assessment of the Effectiveness of the Entrepreneurship Classes in the Bulgarian Secondary Education. Journal of Entrepreneurship Education, 21(2), bns.
Chia, R., Holt, R. (2009). Strategy without design. The silent efficacy of indirect action. Cambridge: Cambridge University Press.
Chia, R., MacKay, B. (2007). Post-processual challenges for the emerging strategy-as-practice perspective: Discovering strategy in the logic of practice. Human Relations, 60(1), 217–242.
Craze, G. (2019). Corporate Social Responsibility and Dehumanization. Philosophy of Management, 18, 43–53.
Danziger, K. (1996). Naming the Mind. How Psychology Found Its Language. Oxford: Sage.
Davis, G.F. (2015). Editorial essay: what is organizational research for? Administrative Science Quarterly, 60(2), 179–188.
DeTienne, D.R., Chandler, G.N. (2004). Opportunity identifi cation and its role in the entrepreneurial classroom: A pedagogical approach and empirical test. Academy of Management Learning and Education, 3(3), 242–257.
Dogan, E. (2015). The Effects of Entrepreneurship Education on Entrepreneurial Intentions of University Students in Turkey. Ekonometri ve İstatistik Sayı, 23, 79–93.
Dodatkowe dokumenty KE. Pozyskano z: https://ec.europa.eu/growth/smes/promoting-entrepreneurship/support/education_en
Donaldson, L. (2002). Damned by our own theories: Contradictions between theories and management education. AOM Learning and Education, 1(1), 96–106.
Donham, W.B. (1933). The Failure of Business Leadership and the Responsibility of the Universities. Harvard Business Review, 11(4), 418–436.
Drucker, P. (1955). The practice of management. Oxford: Butterworth Heinemann.
Duska, R.E. (1997). The why’s of business revisited. Journal of Business Ethics, 16(12/13), 1401–1409.
EduGate. (2014). Przedsiębiorczość w praktyce. Pozyskano z: https://zasobyip2.ore.edu.pl/uploads/ publications/44e33f66b612afab5cfe9bbd9acaad54_/wstep/index.html
European Commission. (2012). Effects and impact of entrepreneurship programmes in higher education. Report prepared in 2012 for the European Commission – DG Enterprise and Industry by EIM Business & Policy Research (the Netherlands). The core project team consisted of Petra Gibcus, Dr. Jan de Kok, Jacqueline Snijders, Lia Smit and Bram van der Linden.
European Commission/EACEA/Eurydice. (2016). Entrepreneurship Education at School in Europe.
Eurydice Report. Luxembourg: Publications Office of the European Union.
Fama, E.F. (1980). Agency problems and the theory of the firm. Journal of Political Economy, 88(2), 288–307.
Favolle, A., Gailly, B. (2013 – published 2015). The Impact of Entrepreneurship Education on Entrepreneurial Attitudes and Intention: Hysteresis and Persistence. Journal of Small Business Management, 53(1), 75–93.
Favolle, A., Gailly, B. (2015). The Impact of Entrepreneurship Education on Entrepreneurial Attitudes and Intention: Hysteresis and Persistence. Journal of Small Business Management, 53(1), bns.
Ferreira, J.J., Raposo, M.J., Rodrigues, R.G., Dinis, A., do Paço, A. (2012). A model of entrepreneurial intention: An application of the psychological and behavioral approaches. Journal of Small Business and Enterprise Development, 19(3), 424–440.
Fontrodona, J., Sison, A.J. (2006). The nature of the firm, agency theory and shareholder theory: A critique from philosophical anthropology. Journal of Business Ethics, 66(1/II), 33–42.
Freeman, R.E., Wicks, A.C., Parmar, B. (2004). Stakeholder theory and “The corporate objective revisited”. Organization Science, 15(3), 364–369.
Friedman, M. (1970). The social responsibility of business is to increase its profits. The New York Times Magazine, 13 September.
Ghoshal, S. (2005). Bad Management Theories Are Destroying Good Management Practice. Academy of Management Learning and Education, 4(1), 75–91.
Golonka, M.. (2020). Alicja i organizacje z krainy Szalonego Kapelusznika [w publikacji].
Golonka, M. (2018). Komu potrzebni są naukowcy?. Kraków: Wydawnictwo Impuls.
Grichnik, D., Smeja, A., Welpe, I. (2010). The importance of being emotional: How do emotions affect entrepreneurial opportunity evaluation and exploitation? Journal of Economic Behavior & Organization, 76(1), 15–29.
GUS. (2017). Zmiany strukturalne grup podmiotów gospodarki narodowej w rejestrze REGON, 2016 r. Pozyskano z: https://stat.gov.pl/obszary-tematyczne/podmioty-gospodarcze-wyniki-finansowe/ zmiany-strukturalne-grup-podmiotow/zmiany-strukturalne-grup-podmiotow-gospodarki-narodowej-w-rejestrze-regon-2016–r-,1,19.html
Handy, C. (2002). What’s a business for?. Harvard Business Review, 80(12), 49–55.
Hawaj, W. (2019, 12 czerwca). W: K. Puchalska, A. Kasprzyk, P. Pusz (red.). Podstawy przedsiębiorczości. Materiały dydaktyczne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę, s.5–16 Pozyskano z: http://wsp-inow.pl/?jet_download = 7268
HEC. Paris, kursy kreatywności. Pozyskano z: https://www.classcentral.com/course/coursera-boosting-creativity-for-innovation-13125
Hmieleski, K.M., Corbett, A.C. (2003). Improvisation as a Framework for Investigating Entrepreneurial Action. In: D.H. Nagao (ed.), Academy of Management Best Paper Proceedings. NY: Briarcliff Manor, F1–F6.
Hoffman, A.J., Maynard, A. (2015 ; 12 stycznia 2018). American universities: reclaiming our role in socjety. The Conversation. Academic rigour, journalistic flair. Pozyskano z : http://theconversation. com/ american-universities-reclaiming-our-role-in-society-42522
Holcombe, R.G. (2006). Does the invisible hand hold or lead? Market adjustment in an entrepreneurial economy. Review of Austrian Economics, 19(2/3), 189–205.
Holmgren, C., From, J. (2005). Taylorism of the Mind: Entrepreneurship Education from a Perspective of Educational Research. European Educational Research Journal, 4(4), 382–390.
Huhn, M. (2017). Responsible Innovation: a Smithian Perspective. Philosophy of Management, 17, 41–57. Hunt, J.G., Hill, J.W. (1969). The New Look in Motivational Theory for Organizational Research. Human Organization, 28, 100–109.
Jensen, M., Meckling, W. (1976). Theory of the firm: managerial behavior, agency costs and ownership structure. Journal of Financial Economics, 3, 305–360.
Jodgand, Y., Sharma, S. (2019). Entrepreneurship of Emotions is Critical for Future Leadership. Journal of Leadership Studies, 13(1), 87–89.
KE. (2019, 12 czerwca). The Entrepreneurship 2020 Action Plan. Pozyskano z: https://ec.europa.eu/ growth/smes/promoting-entrepreneurship/action-plan_pl
Kennedy, A.A. (2000). The end of shareholder value: Corporations at the crossroads. Cambridge, MA: Perseus.
Kinman, G., Wray, S. (2014). Taking its toll: rising stress levels in further education. University and College Union Stress Survey 2014. Pozyskane z: https://www.ucu.org.uk/media/7264/UCU-stress- survey-2014/pdf/ucu_festressreport14.pdf
Koslowski, P. (2000). The limits of shareholder value. Journal of Business Ethics, 27(1/2), 137–148.
Kożuch, A., Dyhdalewicz, A. (2004). Ekonomika i organizacja przedsiębiorstwa. Białystok: Wyższa Szkoła Ekonomiczna.
Krąpiec, M.A. (2015). Język i świat realny. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu. Krąpiec, M.A. (2009). Człowiek jako osoba. Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu.
Krąpiec, M.A. (1996). Psychologia racjonalna. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Kużdżał, A. (2019, 12 czerwca). W: K. Puchalska, A. Kasprzyk, P. Pusz (red.), Podstawy przedsiębiorczości. Materiały dydaktyczne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę, 29–43. Pozyskano z: http://wsp-inow.pl/?jet_download = 7268
Latusek, D., Olejniczak, T., Piotrowski, W. (red.). (2018). Teoria organizacji. Nauka dla praktyki. Warszawa: Poltext.
Lichtarski, J. (red.). (2005). Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Wrocław: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej we Wrocławiu.
Lombard, G.F.F. (1971). Relativism in organizations. Harvard Business Review. 49(2), 55–65.
Majkrzak, H. (2012). Filozofia wychowania w ujęciu św. Tomasza z Akwinu. Człowiek w Kulturze, 17, 201–212.
Makieła, Z., Rachwał, T. (2012/2015). Krok w przedsiębiorczość. Podręcznik do podstaw przedsiębiorczości dla szkół ponadgimnazjalnych. Warszawa: Nowa Era.
Mayo, E. (1933). The Human Problems of an Industrial Civilization. UK: Routledge.
McCloskey, D. (2008). Adam Smith, the last of the former virtue ethicists. History of Political Economy, 40(1), 43–71.
Mendel, Z. (2012). Własna firma w praktyce. Warszawa: Difin.
Mikołajczyk, B., Krawczyk, M. (2006). Sektor przedsiębiorstw mikro, małych i średnich w krajach UE. Studia Europejskie, 2, 68–85.
Moreau, R., Raveleau, B. (2006). Les Trajectoires De L’intention Entrepreneuhriale. Revue Internationale PME, 19(2), 101–131.
Niedzielski, P. (2018). Stan rozwoju sektora MSP. Pozyskane z: http://2018.konferencja-sooipp.pl/files/ Rozwoj_MSP.pptx
Niesłuchowski, M. (2017; 2019, 17 czerwca). Krok w przedsiębiorczość (seria). Program nauczania podstaw przedsiębiorczości w zakresie podstawowym dla szkół ponadgimnazjalnych – Krok w przedsiębiorczość. Pozyskane z: https://www.nowaera.pl/oferta-edukacyjna/przed-reforma-2017/ szkoly-ponadgimnazjalne/podstawy-przedsiebiorczosci
Nosek, B.A., Spies, J.R., Motyl, M. (2012). Scientific utopia: II. Restructuring incentives and practices to promote truth over publishability. Perspectives on Psychological Science, 7, 615–631.
Overstreet, H.A. (1925). Influencing Human Behavior. New York: Norton.
O’Brien, T. (2009). Reconsidering the common good in a business context. Journal of Bussiness Ethics, 85, 25–37.
Perrin, F.A.C. (1923). The psychology of motivation. Psychological Review, 30, 176–191.
Pfeffer, J., Fong, C.T. (2002). The end of business schools? Less success than meets the eye. Academy of Management Learning & Education, 1(1), 78–95.
PARP. (2006). Raport MSP. Pozyskano z: https://www.parp.gov.pl/storage/publications/pdf/2017_ sektor%20msp%20w%20polsce%20i%20ue.pdf
Pietraszewski, M., Strzelecka, K. (2015). Jak być przedsiębiorczym. Podręcznik podstaw przedsiębiorczości. Szkoła ponadgimnazjalna. Poznań: Empi2.
Podstawy przedsiębiorczości. Innowacyjny program „Być przedsiębiorczym”. Pozyskane z: https://www.ur.edu.pl/file/91366/Innowacyjny%20program%20nauczania%20z%C2%A0Podst-aw%20Przedsi%C4%99biorczo%C5%9Bci.pdf
Przedsiębiorstwa sektora MSP w Europie. Pozyskano z: https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php/Statistics_on_small_and_medium-sized_enterprises
Puchalska, K., Kasprzyk, A., Pusz, P. (2018, 12 czerwca). Podstawy przedsiębiorczości. Materiały dydaktyczne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych. UR. Materiały dydaktyczne dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych wydane w ramach realizacji projektu „Być przedsiębiorczym – nauka przez praktykę” współfinansowane przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego. Pozyskano z: www.bp.ur.edu.pl
Rachwał, T. (2012). Jestem przedsiębiorczy – kształtowanie postaw przedsiębiorczych wśród młodzieży z wykorzystaniem innowacyjnych metod i narzędzi. Projekt nr POKL.09.01.02–30–362/10. Pozyskano z: http://www.jestemprzedsiebiorczy.pl/att/Rachwal_O-projekcie.pdf
Rideout, E., Gray, D. (2013). Does Entrepreneurship Education Really Work? A Review and Methodological Critique of the Empirical Literature on the Effects of University-Based Entrepreneurship Education. Journal of Small Business Management, 51.
Robbins, E. (1943). Management-labor cooperation. Harvard Business Review, 21(4), 415.
Saltelli, A. (2016; 12 stycznia 2018). Science in crisis: from the sugar scam to Brexit, our faith in experts is fading. The Conversation. Pozyskano z: http://theconversation.com/science-in-crisis-from-thesug- ar-scam-to-brexit-our-faith-in-experts-is-fading-65016
Saltelli, A., Funowicz, S. (2017). What is science’s crisis really about? Futures, 91, 5–11.
Sanchez, J.C. (2011). University training for entrepreneurial Competencies: Its impact on intention of venture creation. The International Entrepreneurship and Management Journal, 7(2), 239–254.
Sánchez-García, J.C., Hernández-Sánchez, B.R., Mayens A.W., (2019). Impact of Entrepreneurial Education Programs on Total Entrepreneurial Activity: The Case of Spain. Adm. Sci., 9, 25. doi:10.3390/admsci9010025
Sirelkhatim, F., Gangi, Y. (2015). Entrepreneurship education: A systematic literature review of curricula contents and teaching methods. Cogent Business & Management, 2, 1–5.
Sison, A.J.G. (2007). Toward a common good theory of the firm: The Tasubinsa case. Journal of Business Ethics, 74(4), 471–480.
Sison, A.J., Ferrero, I. (2015). How different is neo-Aristotelian virtue from positive organizational virtuousness? Business Ethics: A European Review, 242.
Sison, I., Fontrodona, J.I. (2011). The Common Good of Business: Addressing a Challenge Posed by “Caritas in Veritate”. Journal of Bussines Ethics, 100, 99–107.
Sison, A.J., Fontrodona, J.I. (2013). Participating in the Common Good of the Firm.
Smith, A. (1790/1976). In The theory of moral sentiments, the Glasgow edition of the works and correspondence of Adam Smith, vol. 1. Glasgow: Glasgow Publishers.
Smith, A. (1776/1976). An enquiry into the nature and causes of the wealth of nations, Glasgow edition of the works and correspondence of Adam Smith, vol. 2. Glasgow: Glasgow Publishers.
Stroen, L.A. (2014). Entrepreneurship in higher education: Impacts on graduates’ entrepreneurial intentions, activity and learning outcome. Education + Training, 56(8/9), 795–813.
Strong, E.K. Jr. (1925). The Psychology of Selling and Advertising. New York: McGraw-Hill.
Sudoł, S. (2006). Przedsiębiorstwo – podstawowe nauki o przedsiębiorstwie. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Tomasz z Akwinu (2007). Summa Filozoficzna (Summa Contra Gentiles). Poznań: W Drodze.
Tomasz z Akwinu (2001). De veritate. O prawdzie. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Tomasz z Akwinu (1485; 2018, 9 września). Summa Teologiczna. Pozyskano z: http://katedra.uksw.edu. pl/katedra.htm
Troland, L.T. (1928). The Fundamentals of Human Motivation. New York: Van Nostrand. (Reprinted Hafner, New York, 1967.)
Watson-Pitt, D., Quigley, E. (2019). Business School Rankings for the 21st Century. Pozyskano z: https:// www.abis-global.org/news/business-school-rankings-for-the-21st-century
Ware, M. (2015). STM Report. An overwiev of Scientific and scholarly journal publishing.
International Association of Scientific, Technical and Medical Publishers Fourth Edition, The Netherlands. Pozyskano z: https://www.stm-assoc.org/2015_02_20_STM_Report_2015.pdf
Wawrzyniak, B. (1998). Przedsiębiorczość – legitymacja do przyszłości. Przegląd Organizacji, 7.
Werner-Maliszewska, A., Zawadzka, A. (2015). Rola regulacji emocji i emocji pozytywnych w efektywnym funkcjonowaniu przedsiębiorców oraz firm. W: L.D. Czarkowska (red.), Business coaching jako dźwignia rozwoju przedsiębiorczości. Warszawa: Poltext, 55–64.
Whyte, W. (1956). Human Relations Theory – a progress report. Harvard Business Review, 34(5), 125–132.
Woźniak, A. (2018a). Znaczenie władz wolitywnych w teorii i praktyce nauczania domowego. Edukacja Otwarta, 2, 67–88.
Woźniak, A. (2018b). Georg Simmel on Communal Lie, Purpose and Faithfulness to Reality. Science & Peace, 9(1), 95–112.
Young, P.T. (1936). Motivation of Behavior: The Fundamental Determinants of Human and Animal Activity. New York: Wiley.
Zaleznik, A., Christensen C.R., Roethlisberger, F.J., (1960). The Motivation, Productivity and Satisfaction of Workers: A Prediction Study. Beyond Motivation. Harvard Business Review, 38(3), 123–125.
Zampetakis, L., Kafetsios, K., Lerakis, M., Moustakis, V. (2016). An Emotional Experience of Entrepreneurship: Self-Construal, Emotion Regulation, and Expressions to Anticipatory Emotions. Journal of Career Development. 44. doi: 10.1177/0894845316640898.
Żurek, J. (red.). (2007). Przedsiębiorstwo, zasady działania, funkcjonowanie, rozwój. Gdańsk.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).
