Rozwój stacji narciarskich jako lokalnych biegunów wzrostu gospodarczego. Przykład województwa małopolskiego

Autor

  • Sławomir Dorocki Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Katedra Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej https://orcid.org/0000-0001-6083-0346

DOI:

https://doi.org/10.24917/20833296.182.6

Słowa kluczowe:

narciarstwo, Małopolska, ośrodki narciarskie, rozwój lokalny, snowboarding, stacje narciarskie

Abstrakt

Aktywny wypoczynek w Polsce jest współcześnie procesem masowym. Jest to wynik powszechnego dostępu do specjalistycznego sprzętu sportowego oraz szerokiej i zróżnicowanej gamy oferowanych usług. Jednym z szybciej rozwijających się rodzajów aktywności fizycznej są sporty zimowe, co zaowocowało szybkim rozwojem infrastruktury narciarskiej, głównie w obszarach górskich. Ośrodki narciarskie oprócz usług sportowych rozwijają obecnie również usługi gastronomiczne i hotelarskie. Na podstawie analizy rozwoju stacyjni narciarskich w Małopolsce przeprowadzono badanie ich wpływu na lokalny rozwój gospodarczy. W artykule wykorzystano dane pozyskane z kwerendy internetowej witryn stacji narciarskich oraz ze stron internetowych poświęconych sportom zimowym. W analizie zastosowano metody kartograficzne oraz zestawienia tabelaryczna i statystyczne. W wyniku przeprowadzonej analizy można uznać, że ośrodki narciarskie najsilniej oddziałują na lokalny rozwój gospodarczy w przypadku terenów wiejskich, gdzie często stanowią jedyny stymulant dla rozwoju przedsiębiorczości na danym obszarze. Gęstość lokalizacji ośrodków narciarskich oraz ich „otwartość” na partnerów zewnętrznych najsilniej aktywizują lokalny rynek pracy oraz przyczyniają się do wzrostu liczby podmiotów gospodarczych. Najlepszym przykładem może być Białka Tatrzańska, gdzie współpraca lokalnych podmiotów gospodarczych doprowadziła do awansu tej miejscowości do miana zimowej stolicy Polski, co zdeklasowało tak znany kurort jak Zakopane.

Biogram autora

Sławomir Dorocki - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Katedra Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej

Sławomir Dorocki, dr, Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej. Absolwent studiów z zakresu geografii społeczno-ekonomicznej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie historia (Instytut Europeistyki – Uniwersytet Jagielloński). Adiunkt w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zainteresowania badawcze autora skupiają się wokół problematyki regionów i procesów regionalizacji społeczno-gospodarczej, ze szczególnym uwzględnieniem zróżnicowania przestrzeni europejskiej oraz procesów integracji europejskiej i uwarunkowań historycznych.

Bibliografia

Baran, M. (1986). Koleje linowe, wyciągi narciarskie, nartostrady. Warszawa–Kraków: Dom Wydawniczy Księży Młyn.

Barjolin-Smith, A. (2020). Snowboarding youth culture and the Winter Olympics: Co-evolution in an American-driven show. The International Journal of the History of Sport, 37(13), 1322–1347.

Bédiová, M., Ryglová, K. (2015). Satisfaction and loyalty factors of ski resorts-the case study of Slovakia and Austria. Economic Science for Rural Development, Economic Science for Rural Development, 40, 37–45.

Bereźnicki, J. (2018). Polskie Koleje Linowe idą w ręce PFR. Nacjonalizacja właściciela kolejki na Kasprowy. Pozyskano z: https://www.money.pl/gospodarka/wiadomosci/artykul/kolejka-na-kasprowy-pfr-polskie-koleje-linowe,242,0,2418162.html)

Berg, B.K., Warner, S., Das, B.M. (2015). What about sport? A public health perspective on leisure-time physical activity. Sport Management Review, 18(1), 20–31.

Brohman, J. (1996). New directions in tourism for third world development. Annals of Tourism Research, 239(1), 48–70.

Brzosko-Sermak, A., Dorocki, S. (2018). Znaczenie turystyki w rozwoju Krynicy-Zdroju. Przedsiębiorczość – Edukacja, 14, 313–328. https://doi.org/10.24917/20833296.14.23

Cembruch-Nowakowski, M., Dorocki, S., Faracik, R., Zdon-Korzeniowska, M., Żemła, M. (2021). Rozwój górskich i podgórskich terenów wiejskich w oparciu o potencjał obszaru i produkty markowe – analiza dobrych przykładów przedsiębiorczości. Kraków: Centrum Doradztwa Rolniczego w Brwinowie Oddział w Krakowie.

Čuka, P., Dorocki, S., Rachwał, T., Rettinger, R. (2015). Development of ski infrastructure as a factor of local development vs. environmental sustainability: the case of Krynica-Zdroj (Poland). Conference: 15th International Multidisciplinary Scientific GeoConference SGEM 2015At: Albena Resort, BulgariaVolume: Book 5, Vol. 3, 189–196. https://doi.org/I:10.5593/SGEM2015/B53/S21.024

Derek, M., Kowalczyk, A., Swianiewicz, P. (2005) Wpływ turystyki na sytuację finansową i rozwój miast w Polsce (na przykładzie miast średniej wielkości). Prace i Studia Geograficzne, 35, 199–217.

Didry, N., Frochot, I., Kreziak, D. (2019). Ski-Clubbing: transforming and upgrading the touristic ski experience?. W: 8th Advances in tourism marketing conference” Marketing for more sustainable and collaborative tourism”. 8th Advances in tourism marketing conference „Marketing for more sustainable and collaborative tourism”, University of Namur, Sep 2019, Namur, Belgium.

Dorocki, S. (2016). Wykorzystanie i stan infrastruktury narciarskiej w gminie Krynica-Zdrój w świetle badań ankietowych. Wyniki badań pilotażowych. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica, 10, 206–222.

Dorocki, S. (2007). Stacja Narciarska „Wierchomla” – lokalny ośrodek aktywizacji gospodarczej. Przedsiębiorczość – Edukacja, 3, 81–87.

Dorocki, S., Brzegowy, P. (2014). Ski and spa tourism as local development strategy – the case of Krynica Zdrój (Poland). Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica, 5, 88–116.

Dorocki, S., Raźniak, P., Obirek, D. (2014). Rozwoju infrastruktury narciarskiej w Polsce i na terenie Podhala w świetle badań ankietowych. Studies of the Industrial Geography Commission of the Polish Geographical Society, 28, 59–77.

Dryglas, D., Golba, J. (2018). Stymulatory i bariery posiadania statusu uzdrowiska w Polsce i jego wpływ na rozwój turystyki uzdrowiskowej. Zeszyty Naukowe. Turystyka i Rekreacja, 1, 112–128.

Gałecki, R. (2004). Znaczenie efektu mnożnikowego wpływów z turystyki dla rozwoju regionu i miejscowości”. W: R. Gałecki R. (red.), Rola i zadania samorządu terytorialnego w rozwoju gospodarki turystycznej. Łowicz: Wyd. Mazowiecka Wyższa Szkoła Humanistyczno-Pedagogiczna w Łowiczu, 113–117.

Gounev, P., Bezlov, T., Petrunov, G. (2009). Market regulation and criminal structures in the Bulgarian commercial sex market. W: P.C. van Duyne, S. Donati, J. Harvey, A. Maljević, K. von Lampe (eds), Crime, money and criminal mobility in Europe, Nijmegen: Wolf Legal Publishers, 71–96.

Górka-Chowaniec, A., Szczęśniak, M. (2018). Infrastruktura turystyczno-rekreacyjna narciarstwa w Polsce. wybrane aspekty. Ekonomiczne Problemy Turystyki, 42, 165–177.

Guzik, H., Ostrowska, B. (2015). Ekonomiczne aspekty gospodarowania przestrzenią turystyczną. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie/Cracow Review of Economics and Management, 913, 57–76.

Hełdak, D. (2016). Rozwój usług turystycznych na Podhalu na przykładzie miejscowości Białka Tatrzańska. Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio B – Geographia, Geologia, Mineralogia et Petrographia, 71(2), 129–137.

Hohl, A., Tisdell C. (1995). Peripheral tourism. Development and management. Annals of Tourism Research, 21(3), 517–534.

Jackowski, A. (1971). Wpływ turystyki na kształtowanie się dochodów ludności powiatu Nowy Targ. Folia Geographica, Series Geographica-Oeconomica, IV, 93–112.

Korzeniowska, J., Kwiek, M. (2020). Ocena hałasu przy wybranych stokach narciarskich w uzdrowiskowych gminach Piwniczna-Zdrój i Krynica-Zdrój. W: B. Płonka-Syroka, P. Brzegowy, A, Syroka, S. Dorocki (red.), Tradycje i perspektywy rozwoju kultury uzdrowiskowej w Muszynie w kontekście europejskim. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum, 305–316.

Krupa, J., Wołowiec, T. (2010). Uzdrowiska Polski wschodniej wobec wyzwań rozwojowych – turystyka zrównoważona. W: J. Hermaniuk, J. Krupa (red.), Współczesne trendy funkcjonowania uzdrowisk klastering. Rzeszów: Instytut Gospodarki Wyższej Szkoły Informatyki i Zarządzania w Rzeszowie, 7–36.

Krzesiwo, K. (2014). Development and functioning of ski stations in the Polish Carpathians. Kraków: Institute of Geography and Spatial Management, Jagiellonian University.

Krzesiwo, K. (2016a). Ocena wielkości ruchu turystycznego w ośrodku narciarskim Kotelnica Białczańska w sezonie zimowym 2014/2015. Prace Geograficzne, 145, 47–70.

Krzesiwo, K. (2016b). Społeczne i gospodarcze aspekty rozwoju turystyki narciarskiej. Przedsiębiorczość Edukacja, 12, 233–244. https://doi.org/10.24917/20833296.12.17

Krzesiwo, K., Mika, M. (2011). Ocena atrakcyjności turystycznej stacji narciarskich w świetle zagadnienia ich konkurencyjności-studium porównawcze Szczyrku i Białki Tatrzańskiej. Prace Geograficzne, 125, 95–110.

Kudłacz, T. (2006). „Prawo Śniegu” czy „Prawo Górskie”?. Dzikie Życie, 4(142). Pozyskano z: https://dzikiezycie.pl/archiwum/2006/kwiecien-2006/prawo-sniegu-czy-prawo-gorskie

Lasanta, T., Laguna, M., Vicente-Serrano, S.M. (2007). Do tourism-based ski resorts contribute to the homogeneous development of the Mediterranean mountains? A case study in the Central Spanish Pyrenees. Tourism management, 28(5), 1326–1339.

Li, J., Cernaianu, S., Sobry, C., Liu, X. (2021). Ski Tourism: A Case Study as a Booster for the Economic Development of Chongli, in China. Sustainability, 13(23), 13318.

Luc, M., Tejwan-Bopp, M., Bopp, C., Szmańda, J.B. (2016). E-turystyka natywna szansą rozwoju przedsiębiorczości wśród społeczności lokalnych. Przedsiębiorczość – Edukacja, 12, 245–255. https://doi.org/10.24917/20833296.12.18

Lukoseviciute, G., Pereira, L.N., Panagopoulos, T. (2022). Assessing the income multiplier of trail‐related tourism in a coastal area of Portugal. International Journal of Tourism Research, 24(1), 107–121.

Mandziuk, M., Stępień, E., Niźnikowska, E. (2014). Motywy kobiet do uczestnictwa w zajęciach aqua fitness–przejawem zdrowego stylu życia. Roczniki Naukowe Wyższej Szkoły Wychowania Fizycznego i Turystki w Białymstoku, 10(10), 26–30.

Mika, M. (2009). Ski tourism in the Polish Carpathians: present state and issues of development. Folia Geographica, 49(14), 198–208.

Mróz, F., Ziółkowska-Weiss, K. (2017). Wpływ przedsiębiorczości mieszkańców i władz samorządowych na podniesienie atrakcyjności turystycznej regionu na przykładzie gminy Susiec (Roztocze Środkowe). Przedsiębiorczość – Edukacja, 13, 159–181. https://doi.org/10.24917/20833296.13.12

Nieczynny od trzech lat wyciąg narciarski w Szczawniku dostanie drugą szansę? (2021, 27 listopada). Sądeczanin. Pozyskano z: https://sadeczanin.info/sport/nieczynny-od-trzech-lat-wyciag-narciarski-w-szczawniku-dostanie-druga-szanse

Nordin, S., Svensson, B. (2007). Innovative destination governance: The Swedish ski resort of Åre. The International Journal of Entrepreneurship and Innovation, 8(1), 53–66.

Płazińska, K., Wójtowicz, B.E. (2018). Dziedzictwo kulturowe Podkarpacia jako istotny element rozwoju przedsiębiorczości w regionie. Przedsiębiorczość – Edukacja, 14, 282–291. https://doi.org/10.24917/20833296.14.21

Polderman, A., Haller, A., Viesi, D., Tabin, X., Sala, S., Giorgi, A., Bidault, Y. (2020). How can ski resorts get smart? Transdisciplinary approaches to sustainable winter tourism in the European Alps. Sustainability, 12(14), 5593.

Quaranta, G., Citro, E., Salvia, R. (2016). Economic and social sustainable synergies to promote innovations in rural tourism and local development. Sustainability, 8(7), 668.

Rettinger, R. (2010). Turystyka jako czynnik aktywizacji gospodarki Chorwacji. Przedsiębiorczość Edukacja, 6, 450–461. https://doi.org/10.24917/20833296.6.34

Richards, G. (2009). Creative tourism and local development. Creative Tourism: A global conversation, 78–90.

Sala, K. (2015). Baza noclegowa jako czynnik rozwoju regionów w Polsce. Przedsiębiorczość – Edukacja, 11, 301–313. https://doi.org/10.24917/20833296.11.23

Seweryn, R. (2004), Rozwój społeczno-gospodarczy poprzez zatrudnienie w turystyce a zadania samorządu terytorialnego. W: R. Gałecki (red.), Rola i zadania samorządu terytorialnego w rozwoju gospodarki turystycznej. Łowicz: Wyd. Mazowiecka Wyższa Szkoła Humanistyczno-Pedagogiczna w Łowiczu, 131–145.

Sobko, R. (2021). Czy turystyka może determinować lokalną gospodarkę? Przykład turystycznych gmin w Polsce. W: J. Korpysa, P. Niedźwiedzlska-Rystwej (red.), Młodzi Naukowcy 2.0, Tom I, Szczecin: Fundacja Centrum Badań Socjologicznych, 597–608.

Soria, I.D., Llurdés Coit, L.C. (2013). Thoughts about proximity tourism as a strategy for local development. Cuadernos de Turismo, 32, 303–305.

Suryanata, I.G.N.P. (2019). Investment multiplier effect expands tourism destinations. International Research Journal of Management, IT and Social Sciences, 6(2), 44–51.

Thorpe, H. (2012). ‘Sex, drugs and snowboarding’:(il) legitimate definitions of taste and lifestyle in

a physical youth culture. Leisure Studies, 31(1), 33–51.

Tomczewska-Popowycz, N., Quirini-Popławski, Ł. (2021). Political instability equals the collapse of tourism in Ukraine?. Sustainability, 13(8), 4126.

Tracz, M., Bajgier-Kowalska, M. (2019). Oddziaływanie agroturystyki na rozwój lokalny na przykładzie Karpat. Przedsiębiorczość – Edukacja, 15(2), 200–213. https://doi.org/10.24917/20833296.152.14

Tuulentie, S., Mettiäinen, I. (2007). Local participation in the evolution of ski resorts: the case of Ylläs and Levi in Finnish Lapland. Forest, Snow and Landscape Research, 81(1/2), 207–222.

Wall, G. (2009). Tourism and development: Towards sustainable outcomes. W: G. Wall (ed.), Cultural tourism and sustainable local development, Routledge, 31–46.

Wantuch-Matla, D., Dorocki, S. (2021). Przeobrażenia i rozwój przestrzeni publicznych Krynicy-Zdroju w kontekście zróżnicowania potrzeb mieszkańców i kuracjuszy w latach 2004–2019. W: B. Płonka-Syroka, P. Brzegowy, S. Dorocki, A. Syroka, Uzdrowiska nadmorskie w Europie (XIX–XXI w.) w kontekście porównawczym. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Arboretum, 419–445.

Warne, M., Sinadinovic, K., Berman, A. H., Källmén, H., Vinberg, S. (2017). Risky consumption of alcohol and drugs among employees at ski resorts. Nordic studies on alcohol and drugs, 34(3), 201–216.

Węgrzyn, G., Miłaszewicz, D. (2018). Gospodarowanie rzeczywistymi zasobami czasu wolnego przez studentów–wybrane aspekty. Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu, 509, 440–450.

Widomski, M. (2020). Turystyka krajowa a pandemia. Poszerzamy Horyzonty, XXI(I), 771–779.

Zbieć, E. (1998). Wydatki cudzoziemców w Polsce jako czynnik rozwoju gospodarczego i aktywizacji terenowej. Problemy Turystyki, 3–4, 5–20.

Zioło, Z. (2011). Funkcjonowanie przedsiębiorstwa w strukturze regionu–zarys modelu. Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy, 20, 26–46.

Żemła, M. (2008). Failures in building partnership for success in the competitive market: The case of Polish ski resorts. Managing Global Transitions, 6(4), 421.

Żemła, M. (2004). Ośrodki narciarskie w Polsce i Europie – wybrane dylematy i drogi rozwoju. Turyzm/Tourism, 14(1), 49–63.

Żemła, M., Szromek, A.R. (2018). Development models of ski resorts-selected examples from Poland. W: 5th International Multidisciplinary Scientific Conference on social sciences and arts SGEM 2018, 145–152.

Pobrania

Opublikowane

2022-12-29

Jak cytować

Dorocki, S. (2022). Rozwój stacji narciarskich jako lokalnych biegunów wzrostu gospodarczego. Przykład województwa małopolskiego. Przedsiębiorczość - Edukacja, 18(2), 98–118. https://doi.org/10.24917/20833296.182.6

Inne teksty tego samego autora

<< < 1 2 3