Szczecin i Berlin – zarys wzajemnych relacji pomiędzy miastami

Abstrakt

Autorzy artykułu za główny cel przyjęli ukazanie obecnego kształtu wzajemnych relacji pomiędzy dwoma miastami, które łączyła w przeszłości przynależność państwowa (Republika Weimarska, Rzesza Niemiecka). Zależności te to szeroko rozumiana wymiana gospodarcza i dyfuzja społeczno-kulturowa. Zestawiono ze sobą dwa miasta o różnej pozycji w hierarchii osadniczej i sile oddziaływania. Berlin, znacznie większy ośrodek miejski pełniący funkcje stołeczne wiodącego gospodarczo państwa w Europie, obszar metropolitalny, miasto/region o statucie kraju związkowego, oraz Szczecin (Stettin) niegdyś stolica prowincji Pommern, obecnie województwa zachodniopomorskiego. Miasto o funkcjach portowych, przemysłowych i regionalnych funkcjach administracyjnych oraz rozwijających się usługach. Dla realizacji tego celu posłużono się podejściem retrospekcyjnym, którego zadaniem jest projekcja minionych możliwych do odbudowania w pewnym zakresie ograniczonych współczesnymi uwarunkowaniami więzi obu miast. W obecnej sytuacji geopolitycznej i obecnym klimacie gospodarczym, pomimo że miasta te znajdują się w innych układach osadniczych dwóch państw, ich przynależność państwowa nie powinna stanowić istotnej przeszkody do czerpania wzajemnych korzyści ze swojej relatywnej przestrzennej bliskości (ok. 150 km). Bliskość ma też wymiar polityczny, wynika ze wspólnej przynależności Niemiec i Polski m.in. do Unii Europejskiej i strefy Schengen, wspólnego rynku, tych samych organizacji gospodarczych, społecznych i geostrategicznych (NATO). Na tle zmian politycznych usuwających bariery i skracających drogę w wymiarze politycznym i prawnym do wzmocnienia wzajemnych relacji między miastami wyraźne stały się potrzeby infrastrukturalne pokonujące opór przestrzeni. Nie bez znaczenia są również potrzeby podjęcia obopólnych wysiłków polsko-niemieckich zmierzających do zniesienia barier mentalnych i organizacyjnych w czerpaniu korzyści z bliskości położenia. Motywem wyboru tematyki publikacji były osobiste zainteresowania naukowe autorów, jak również ograniczona liczba publikacji dotycząca omawianego obszaru, zwłaszcza z najnowszego okresu. Artykuł ma charakter deskryptywny, powstał przy wykorzystaniu przeglądu literatury, materiałów prasowych oraz informacji netograficznych. Metodę badawczą zastosowaną w publikacji stanowi analiza danych zastanych i krytyka piśmiennicza oraz elementy analizy porównawczej. Teza badawcza opiera się na stwierdzeniu, że stworzenie warunków do zacieśnienia współpracy Berlina ze Szczecinem daje obu miastom szansę na powstanie wielu wzajemnych korzyści gospodarczych i społecznych.