Ochrona konsumenta przez ustawowe limitowanie opłat kredytowych

Abstrakt

Przedmiotem artykułu jest przedstawienie i ocena obecnie obowiązujących limitów ustawowych, mających na celu ograniczenie odsetkowych i pozaodsetkowych kosztów kredytów konsumenckich na tle ewolucji podejścia do wynagrodzenia od kapitału (lichwy). Zostały poruszone w nim religijne, etyczne, prawne i ekonomiczne argumenty dotyczące lichwy. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w warunkach wysokiego zróżnicowania instytucjonalnego sektora kredytowo-pożyczkowego w Polsce wpływ limitów opłat ma zróżnicowany i wielowymiarowy charakter. Ocenę odziaływania regulacji można formułować w aspekcie wyzysku, nadmiernego zadłużenia, wykluczenia finansowego i ogólnego dobrobytu społecznego. Poczynione wnioski wskazują, iż ustawowe ograniczenia kosztów kredytów konsumenckich wywołują pod wieloma względami negatywne skutki uboczne. Powodują m.in. ograniczenie dostępu najsłabszym konsumentom do kredytów niskokwotowych na krótki okres i rozwój szarej strefy. Dlatego mimo szlachetnych przesłanek ustawodawcy skuteczniejsze w obniżaniu ceny kredytu i poprawie ogólnego dobrobytu jest wspieranie przez państwo podażowej strony rynku przez ograniczanie ryzyka prowadzenia działalności gospodarczej i rozwój konkurencji. Artykuł powstał na podstawie studiów literatury przedmiotu oraz analizy przepisów prawnych, regulujących maksymalny poziom odsetkowych i pozaodsetkowych kosztów kredytów konsumenckich.