Kompetencje z zakresu przedsiębiorczości: rozważania teoretyczne i ich ilustracje w obszarze szkolnictwa wyższego

Autor

  • Danuta Piróg Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii,

DOI:

https://doi.org/10.24917/20833296.11.28

Słowa kluczowe:

edukacja akademicka, kompetencje z zakresu przedsiębiorczości, rynek pracy,

Abstrakt

Kompetencje z zakresu przedsiębiorczości były i nadal są uznawane za istotny czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego układów przestrzennych. Będąc znaczącym elementem kapitału ludzkiego, są one zarówno kluczową determinantą powstawania i efektywnego prosperowania przedsiębiorstw, a także pomyślnego wejścia na rynek pracy najemnej, jak i rozwijania kariery zawodowej. Badacze reprezentujący różne dyscypliny naukowe są zgodni, że w warunkach kryzysu gospodarczego i turbulentnego rynku pracy kompetencje te stanowią fundament efektywnego funkcjonowania jednostki w społeczeństwie na różnych płaszczyznach życia zawodowego i pozazawodowego. Studia literatury jednoznacznie dowodzą, że kompetencje, które powszechnie uznawane są za odnoszące się do przedsiębiorczości, mają wybitnie eklektyczny charakter, co skutkuje pluralizmem pojęciowym i mnogością ich klasyfikacji. Celem artykułu jest: • dokonanie analizy wyników teoretycznych prac poświęconych kompetencjom z grupy przedsiębiorczość, ze szczególnym uwzględnieniem ich zakresu oraz roli we współczesnej wizji rozwoju społeczno-gospodarczego, • egzemplifikacja nurtu kompetencyjnego w wyżej wymienionym zakresie w postkartezjańskim modelu uniwersytetu.

Biogram autora

Danuta Piróg - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii,

Danuta Piróg, dr, adiunkt w Instytucie Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Jej zainteresowania naukowe dotyczą przede wszystkim zróżnicowania kulturowego Europy i tożsamości jej mieszkańców, przygotowania kandydatów na nauczycieli geografii i przyrody do przyszłej pracy zawodowej oraz efektywności studiów geograficznych w aspekcie potrzeb rynku pracy. Swoje doświadczenie naukowe pogłębiała przez czynny udział w krajowych i międzynarodowych projektach badawczych lub kierowanie nimi. Aktualnie zajmuje się głównie wielowymiarowymi analizami czynników warunkujących procesy tranzycji absolwentów szkół wyższych na rynek pracy.

Bibliografia

Białasiewicz, M. (2008). Przedsiębiorczość – pożądana kompetencja. Studia i Prace Wydziału Nauk Ekonomicznych i Zarządzania Uniwersytetu Szczecińskiego, 1, 7-16.

Bielecki, P. (2011). Kompetencje absolwentów studiów wyższych w świetle ogólnoeuropejskich badań CHEERS, REFLEX i TUNNG. W: K. Jędralska, K. Bernais (red.), Kompetencje absolwentów studiów ekonomicznych. Perspektywa nauki i biznesu. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 13-66.

Bird, B. (1995). Towards a theory of entrepreneurial competency. W: J.A. Katz, R.H. Brockhaus (red.), Advances in entrepreneurship, firm emergence and growth. Greenwich: CT: JAI Press, 51-72.

Błażejewski, W. (2006). Problemy rozwoju postaw przedsiębiorczych u gimnazjalistów. Przedsiębiorczość – Edukacja, 2, 242-248.

Borowiec, M., Rachwał, T. (2011). Kształtowanie postaw przedsiębiorczych na lekcjach geografii wyzwaniem edukacyjnym w procesach globalizacji. Przedsiębiorczość - Edukacja, 7, 321-332.

Boyatzis, R.E. (1982). The competent manager: a model for effective performance. London: Wiley.

Chandler, G., Hanks, S. (1994). Founder Competence, the Environment, and Venture Performance. En¬trepreneurship Theory & Practice. 18 (3), 77-89.

Erikson, T. (2002). Entrepreneurial capital: the emerging venture’s most important asset and competitive advantage. Journal of Business Venturing, 17, 275–290. DOI: 10.1016/S0883-9026(00)00062-8

Gabała, J. (2005). Kształtowanie postaw przedsiębiorczych uczniów. Przedsiębiorczość – Edukacja, 1, 145-152.

Gołębiowski, G. (2014). Przedsiębiorczość w Polsce w świetle badań Global Entrepreneurship Monitor. Studia BAS, 1(37), 9-25.

Górniak, J. (red) (2014). Kompetencje Polaków a potrzeby polskiej gospodarki. Raport podsumowujący IV edycję badań BKL z 2013 r. Warszawa: PARP.

Izquierdo, E., Deschoolmeester, D., Salazar, D. (2005). The importance of competencies for entrepreneur¬ship: A view from entrepreneurs and scholars’ perspective. Pozyskano z: http://www.espae.espol.edu. ec/images/documentos/publicaciones/documentos_trabajo/entrepreneurship/Importance.pdf (ostatni dostęp: 2014, 20 października)

Izquierdo, E., Deschoolmeester, D. (2010). What Entrepreneurial Competencies should be emphasized in Entrepreneurship and Innovation Education at the Undergraduate Level? W: A. Fayolle (red.), Handbook of Research on Entrepreneurship Education: International Perspectives, 3. Gheltenham, UK: Edward Elgar Publishing.

Jałowiecki, B. (1998). Rola uniwersytetu w rozwoju regionalnym. Zagadnienia Naukoznawstwa, 4(138).

Johannisson, B. (1993). Entrepreneurial Competence and Learning Strategies. W: R. Larsson, L. Bengtsson, K. Eneroth, A. Malm (red.), Research in Strategic Change. Lund: Lund University Press, 77-99.

Kurek, S., Rachwał, T., Szubert, M. (2012). Kształtowanie kompetencji biznesowych uczniów gimnazjum w świetle opinii nauczycieli na podstawie wyników badań prowadzonych w ramach europejskiego projektu FIFOBI, Przedsiębiorczość – Edukacja, 8, 24-36.

Lackeus, M. (2013). Developing entrepreneurial competencies. An action-based approach and classifi¬cation in entrepreneurial education. Chalmers University of Technology, Gothenburg, Sweden. Pozy¬skano z: http://vcplist.com/wp-content/uploads/2013/11/Lackeus-Licentiate-Thesis-2013-Developing- Entrepreneurial-Competencies.pdf

Lans, T., Biemans, H., Mulder, M., Verstegen, J. (2010). Self-awareness of mastery and improvability of entrepreneurial competence in small businesses in the agrifood sector. Human Resource Development Quarterly, 21(2), 147-168. DOI: 10.1002/hrdq.20041

McMillan, J., Woodruff, Ch. (2002). The central role of entrepreneurs in transition economies. Journal of Economics Perspectives, 16(3), 153-170. DOI: 10.1257/089533002760278767

Man, T., Lau, T., Chan, K.F. (2002). The competitiveness of small and medium enterprises. A conceptu¬alization with focus on entrepreneurial competencies. Journal of Business Venturing, 17(2), 123-142.

Markowska, M. (2011). Entrepreneurial Competence Development. Triggers, Processes & Consequences. JIBS Dissertation Series No. 071. Pozyskano z: http://www.diva-portal.org/smash/get/diva2:458043/ FULLTEXT02.pdf

Maxwell, J.R., Westerfield, D.L. (2002). Technological entrepreneurism: characteristics related to the adoption of innovative technology. SAM Advanced Management Journal, 67(1), 9-21.

Mikuła, B., Pietruszka-Ortyl, A. (2007). Kompetencje pracowników w perspektywie strategicznego zarządzania wiedzą w przedsiębiorstwie. Zeszyty Naukowe Akademii Ekonomicznej w Krakowie, 747, 52.

Milewska, M. (2006). Rozbudzanie postaw przedsiębiorczych wśród młodzieży wiejskiej. Przedsiębiorczość - Edukacja, 2, 249-255.

Mitchelmore, S., Rowley, J. (2010). Entrepreneurial competencies: a literature review and development agenda. International Journal of Entrepreneurial Behaviour & Research, 16(2), 92-111.

Osuch, W. (2010). Kompetencje przedmiotowe i dydaktyczne nauczycieli geografii oraz studentów geografii – kandydatów na nauczycieli. Kraków: Wyd. Naukowe UP.

Piróg, D. (2013a). Absolwenci szkół wyższych na rynku pracy w warunkach kryzysu. Przedsiębiorczość – Edukacja, 9, 302-316.

Piróg, D. (2013b). Wybrane determinanty tranzycji absolwentów studiów wyższych na rynek pracy. Dylematy współczesnego rynku pracy. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Wydziałowe UE w Katowicach, 160, 131-138.

Piróg, D. (2014). The impact of degree programme educational capital on the transition of graduates to the labour market. Studies in Higher Education, 1-15. DOI:10.1080/03075079.2014.914916

Rachwał, T. (2005). Kształtowanie postaw u uczniów na lekcjach podstaw przedsiębiorczości. Przedsiębiorczość – Edukacja, 1, 137-144.

Strojny, J. (2007). Kształtowanie postawy przedsiębiorczej – procesy socjalizacji i autokreacji. W: P. Wachowiak, M. Dąbrowski, B. Majewski (red.), Kształtowanie postaw przedsiębiorczych a edukacja ekonomiczna. Warszawa: FPiAKE, 205-211.

Strzebońska, A., Dobrzyńska, M. (2011). Kompetencje jako przejaw kapitału ludzkiego. W: J. Górniak (red.), Bilans kapitału ludzkiego w Polsce. Raport podsumowujący pierwszą edycję badań realizowaną w 2011 roku. Warszawa: PARP, 26-39.

Sztanderska, U., Minkiewicz, B., Bąba, M. (2005a). Absolwent na rynku pracy. Forum Akademickie, 6.

Sztanderska, U., Minkiewicz, B., Bąba, M. (2005b). Absolwent na rynku pracy. II, Forum Akademickie, 7-8.

Świłło, I. (2012). Jestem przedsiębiorczy – kształtowanie postaw przedsiębiorczych wśród młodzieży z wykorzystaniem innowacyjnych technik i narzędzi”. Prezentacja projektu. Przedsiębiorczość – Edukacja, 8, 71-77.

Pobrania

Opublikowane

2015-09-19

Jak cytować

Piróg, D. (2015). Kompetencje z zakresu przedsiębiorczości: rozważania teoretyczne i ich ilustracje w obszarze szkolnictwa wyższego. Przedsiębiorczość - Edukacja, 11, 364–376. https://doi.org/10.24917/20833296.11.28