Nowe oblicze Górnego Śląska w świetle procesów rewitalizacyjnych
DOI:
https://doi.org/10.24917/20833296.14.8Słowa kluczowe:
Górny Śląsk, rewitalizacja, tereny poprzemysłoweAbstrakt
Trwające od lat 60. XX w. w Europie Zachodniej, a od lat 90. w Polsce procesy restrukturyzacji obiektów poprzemysłowych i innych należą obecnie do jednych z najważniejszych zjawisk gospodarczych, przekształcających funkcjonalną przestrzeń miast i starych okręgów przemysłowych. W naszym kraju ich efekty widoczne są najbardziej na Górnym Śląsku i w przemysłowej Łodzi. Górny Śląsk, będący największym w Polsce skupiskiem tradycyjnego przemysłu górniczego, hutniczego, maszynowego czy chemicznego, zmienia już od prawie 30 lat swój profil gospodarczy, restrukturyzuje przemysł i znacznie go unowocześnia. Wiąże się z tym zamykanie starych obiektów poprzemysłowych, które poddawane są rewitalizacji i najczęściej zyskują nowe funkcje społeczno-gospodarcze. Procesowi temu poddawane są też inne obiekty oraz duże nieraz przestrzenie, które uległy dewastacji i zniszczeniu, a którym przywraca się dawne wartości historyczno-architektoniczne. W niniejszym artykule najwięcej uwagi poświęcono zdiagnozowaniu różnych rodzajów obiektów poprzemysłowych istniejących na Górnym Śląsku oraz innych obiektów, poddawanych tutaj rewitalizacji. Określono też możliwe kierunki ich zagospodarowania i przystosowania do nowych funkcji. Podane zostały przykłady efektów rewitalizacji obiektów spotykanych na terenie GOP, takich jak: kopalnie, huty, fabryki, obiekty przemysłu maszynowego, a także nieużytki poprzemysłowe. W pracy wskazano również na najważniejsze rezultaty zrealizowanych już projektów, które zmieniają strukturę funkcjonalną Górnego Śląska i kształtują jego nowe oblicze społeczno-gospodarcze. Wśród nich bardzo ważnym kierunkiem przekształceń tego obszaru przemysłowego jest turystyka, czyniąca ten region najważniejszym w Polsce skupieniem obiektów dokumentujących dawne tradycje przemysłowe, kulturowe i cywilizacyjne, pokazujące jego unikalne, nie tylko w skali kraju, ale i Europy, cechy.Bibliografia
Antonowicz, P. (2011). Przekształcenia terenów poprzemysłowych w województwie śląskim. W: Z. Nowak, J. Mańka (red.), Rewolucja przemysłowa na Górnym Śląsku. Poczet Gwarków Śląskich, z. 3. Katowice: Wydawnictwo „Śląsk”, 59–64.
Gasidło, K. (1998). Problemy przekształceń przestrzeni terenów poprzemysłowych. Zeszyty Naukowe. Architektura, 37.
Gasidło, K. (2013). Przekształcenia terenów obiektów poprzemysłowych jako problem urbanistyczno-architektoniczny województwa śląskiego. Zeszyty Naukowe. Architektura, 52, 65–80.
http://marinagliwice.pl/strona-glowna/marina-miejsca-do-cumowania
https://pl.wikipedia.org/wiki/Silesia_City_Center#/media/File:Katowice_-_Silesia_City_Center_(2).jpg
http://rewitalizacja.silesia.org.pl/img_projekty/1.obraz_z_lotu_ptaka_-przed.jpg
Jędrysiak, T. (2011). Turystyka kulturowa. Warszawa: Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
Lamparska, M. (2017). Turystyka wśród górniczych szybów. Katowice: Wydawnictwo Naukowe „Śląsk”.
Ogólnodostępna Platforma Informacji. Tereny poprzemysłowe i zdegradowane, http://opitpp.orsip.pl/ imap/
Ostręga, A., Uberman, R. (2010). Kierunki rekultywacji i zagospodarowania – sposób wyboru, klasyfikacja i przykłady. Górnictwo i Geoinżynieria, 34(4), 445–461.
Szejnert, M. (2007). Czarny ogród. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Szołtysek, M. (1998). Śląsk, takie miejsce na ziemi. RWybnik: ydawnictwo Śląskie ABC.
Śmietana, K., Zagórska, E. (2006). Rewitalizacja zabudowy i terenów poprzemysłowych na Górnym Śląsku. Analiza zmian sposobów użytkowania nieruchomości – studia przypadków. Materiały konferencyjne II Śląskiego Forum Rewitalizacji. Katowice.
Wagner, T. (2005). Wybrane przykłady adaptacji obiektów poprzemysłowych na terenie Górnego Śląska. W: Bogactwo dziedzictwa przemysłowego jako wyzwanie i atrakcyjny produkt dla turystyki i rekreacji. II Konferencja międzynarodowa. Katowice: Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego, 249–256.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).