Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju Camino de Santiago w Polsce

Autor

  • Franciszek Mróz Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Instytut Geografii Zakład Turystyki i Badań Regionalnych

DOI:

https://doi.org/10.24917/20833296.14.22

Słowa kluczowe:

Camino de Santiago, Droga św. Jakuba, pielgrzymowanie, przedsiębiorczość, turystyka religijna

Abstrakt

W 2003 r. europejska sieć Camino de Santiago - Drogi św. Jakuba - dotarła do granicy niemiecko-polskiej w Görlitz - Zgorzelec. W następnym roku grupa miłośników Szlaku Jakubowego w  Polsce rozpoczęła prace nad wytyczeniem i  oznakowaniem pierwszych polskich odcinków szlaku pielgrzymkowego do Santiago de Compostela. W kolejnych latach w wielu regionach Polski pojawiały się inicjatywy oznakowania nowych odcinków Drogi św. Jakuba. Finałem tych projektów jest imponująca liczba 34 oznakowanych polskich odcinków Szlaku św. Jakuba, które łącznie tworzą sieć Camino de Santiago o długości ponad 6 460 km. Przedmiotem badań omówionych w niniejszym artykule były wybrane odcinki Drogi św. Jakuba znajdujące się właśnie na terenie Polski. Badania terenowe przeprowadzono w latach 2006-2017 na 12 takich odcinkach. W sumie, w czasie pieszej wędrówki, przebadano ponad 1 200 km Szlaku św. Jakuba. Celem badań było poznanie przemian, które zaszły w sektorze usług turystycznych na wybranych polskich odcinkach Drogi św. Jakuba, a  także przeanalizowanie działań przedsiębiorczych podejmowanych przez władze samorządowe, stowarzyszenia i organizacje turystyczne, bractwa i stowarzyszenia św. Jakuba, a także przedsiębiorców w celu rozwoju ruchu pielgrzymkowego, turystyki religijnej i turystyki kulturowej na badanych szlaku. W przedstawieniu wyników badań posłużono się przede wszystkim metodą opisowo-analityczną, kartograficznymi metodami prezentacji danych, a także metodami statystycznymi. Wyniki badań wskazują, że projektowanie, wytyczanie i oznakowanie 34 polskich odcinków Camino de Santiago jest przede wszystkim zasługą grup miłośników Drogi św. Jakuba, caminowiczów, członków bractw św. Jakuba, stowarzyszeń Jakubowych oraz duszpasterzy. W zdecydowanej większości była to inicjatywa oddolna i wyraz społecznej przedsiębiorczości dziesiątek osób. Dopiero na kolejnych etapach rozwoju Drogi św. Jakuba w poszczególnych regionach stopniowo w „projekty caminowe” włączały się władze samorządów terytorialnych.

Biogram autora

Franciszek Mróz - Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie Instytut Geografii Zakład Turystyki i Badań Regionalnych

Franciszek Mróz, doktor, urodzony w 1975 r. w Przeworsku, geograf społeczno-ekonomiczny, pracownik naukowo-dydaktyczny (adiunkt) w Zakładzie Turystyki i Badań Regionalnych Instytutu Geografii Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Wykładowca w Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Konsultor w Radzie ds. Migracji, Turystyki i Pielgrzymek Konferencji Episkopatu Polski. Członek Archicofradía Universal del Apóstol Santiago. Instruktor Krajoznawstwa Polski. Obecnie jego zainteresowania badawcze koncentrują się m.in. wokół zagadnień związanych z pielgrzymowaniem, turystyką religijną i turystyką kulturową w Polsce, genezą i funkcjonowaniem ośrodków pielgrzymkowych w Europie, a także europejskimi szlakami kulturowymi, ze szczególnym uwzględnieniem Camino de Santiago – Drogi św. Jakuba. Jest autorem ponad 90 publikacji naukowych i ponad 50 publikacji popularno-naukowych z tego zakresu, a także redaktorem 13 prac zbiorowych. Od 2008 r. jest współorganizatorem corocznych międzynarodowych konferencji naukowych poświęconych problematyce historii i funkcjonowania Drogi św. Jakuba w Europie. Jest szczęśliwym mężem i ojcem trójki wspaniałych dzieci: Piotra (16 lat), Michała (14 lat) i Anny (9 lat). Interesuje się krajoznawstwem, fotografią i sportem.

Bibliografia

Antkowiak, W. (2007). Szlak św. Jakuba. Polska Droga. Odcinek Olsztyn – Toruń. Przewodnik dla pielgrzymów i turystów. Toruń.

Bielicki, T., Roszak, P. (2012). U progu Camino. Przewodnik po kujawsko-pomorskim odcinku Szlaku św. Jakuba. Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.

Bożek, R., Czajka, W., Kazimierczak, J., Madej-Janiszek, R., Pawlikowski, J., Przygoda-Golenia, A., Skwierczyńska-Mizerska, B., Stefaniak, Ł. (2015). Droga Świętego Jakuba Cudu nad Wisłą. Przewodnik pielgrzyma. Warszawa: Konfraternia Świętego Apostoła Jakuba Starszego przy Katedrze Polowej Wojska Polskiego w Warszawie.

Duda, M., Duda, T. (red.). (2013). Pomorska Droga św. Jakuba. Przewodnik turystyczny. Szczecin: Fundacja Szczecińska.

Hass, W. (2008). Z Jakubowa do Santiago de Compostela. Szlak, bractwo, sanktuarium. W: A Jackowski, F. Mróz, I. Hodorowicz (red.), Drogi św. Jakuba w Polsce – stan badań i organizacja. Kraków: Wydawnictwo „Czuwajmy”, 95–102.

Hołub, J.M., Mróz, Ł. (2013). Droga św. Jakuba Via Regia, Podkarpackie – przewodnik pielgrzyma i turysty. Jarosław: Stowarzyszenie „Przyjaciele Dróg św. Jakuba w Polsce”.

Kazimierczak, J. (2015). Warszawska Droga Świętego Jakuba Większego Apostoła. Przewodnik dla pielgrzymów i turystów. Warszawa: Jerzy Grzegorz Kazimierczak.

Madej-Janiszek, R. (2015). Mazowiecka Droga św. Jakuba. W: P. Roszak, F. Mróz (red.), Droga św. Jakuba w Polsce — historia, teraźniejszość i przyszłość. W 10. rocznicę otwarcia pierwszego polskiego odcinka Camino de Santiago. Kraków: Wydawnictwo „Czuwajmy”, 306–309.

Mendyk, E., Mróz, F. (2009). Droga św. Jakuba w Polsce. Kalendarium wydarzeń w latach 2004–2009. W: I. Hodorowicz, F. Mróz (red.), Pielgrzymi na Drodze św. Jakuba. Przeszłość i teraźniejszość. Nowy Targ: Wydawnictwo Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, 77–85.

Mróz, F. (2014). Małopolska Droga św. Jakuba – geneza, rozwój, nowe wyzwania i perspektywy rozwoju. Rozprawy Naukowe Akademii Wychowania Fizycznego we Wrocławiu, 47(2014), 22–31.

Mróz, F. (2015). Droga św. Jakuba w Polsce – geneza i rozwój – w 10. rocznicę otwarcia pierwszego szlaku jakubowego. W: A. Wyrwa (red.), Camino de Santiago. Szkice historyczne do peregrynacji i dziejów kultu św. Jakuba Apostoła Większego (wydanie II). Lednica: Muzeum Pierwszych Piastów na Lednicy, 65–95.

Mróz, F. (2016a). Pielgrzymowanie polskimi odcinkami Drogi św. Jakuba na początku XXI wieku. W: P. Roszak, W. Rozynkowski (red.), Camino Polaco. Teologia – Sztuka – Historia – Teraźniejszość, t. 3. Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, 177–202.

Mróz, F. (2016b). Znaczenie europejskich szlaków pielgrzymkowych w budowaniu tożsamości Europy – przeszłość i teraźniejszość. W: M.C. Hastetter, M. Ostrowski (red.), Pielgrzymi, drogi, święte miejsca. Duszpasterstwo w kontekście podróży. Kraków – Trumau: Wydawnictwo UNUM, 185–199.

Mróz, F., Bordun, O. (2016). The Origin and Functioning of the Lviv Way of St. James Via Regia and Its Importance in the Development of Pilgrimages and Religious Tourism at the Polish-Ukrainian Border. Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica, 10(2016), 120–138.

Mróz, F. (2017). How has Camino developed? Geographical and Historical Factors behind the Creation and Development of the Way of St. James in Poland. W: E. Alarcón, P. Roszak (red.), The Way of St. James: Renewing Insights. Navarra: Ediciones Universidad de Navarra, 59–80.

Stefaniak, Ł., Wasiak, E. (2017). Ze Świętym Jakubem do Świętego Józefa. Warszawa – Kalisz po Drogach Świętego Jakuba: Mazowieckiej, Szopenowskiej, Warszawskiej, Łowickiej. W: P. Roszak, F. Mróz, Ł. Mróz (red.), Dziedzictwo religijne i kulturowe Drogi św. Jakuba – w 30. rocznicę uznania szlaku za pierwszy Europejski Szlak Kulturowy. Kraków: Wydawnictwo „Czuwajmy”, 319–339.

Szeszko, R., Góralczyk P. (2015). Lubuska Droga św. Jakuba. Murowana Goślina – Słubice. Przewodnik Pielgrzyma. Wrocław: Stowarzyszenie „Przyjaciele Dróg św. Jakuba w Polsce”.

Zioło, Z. (2012). Procesy kształtowania miasta innowacyjnego. Studia. Polska Akademia Nauk. Komitet Przestrzennego Zagospodarowania Kraju, 141(2012), 39–60.

Pobrania

Opublikowane

2018-12-26

Jak cytować

Mróz, F. (2018). Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju Camino de Santiago w Polsce. Przedsiębiorczość - Edukacja, 14, 292–312. https://doi.org/10.24917/20833296.14.22