Rozwój centrów handlowych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem galerii społecznościowych

Autor

  • Anna Irena Szymańska Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej
  • Monika Płaziak Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej

DOI:

https://doi.org/10.24917/20833296.14.14

Słowa kluczowe:

centra handlowe, generacje centrów handlowych, galerie społecznościowe, preferencje, typy centrów handlowych, zachowania konsumentów

Abstrakt

Centra handlowe stanowią obecnie istotny element przestrzeni miejskiej i jednocześnie poważną konkurencję dla pozostałych form handlu detalicznego. Cechują je: szeroka i zróżnicowana oferta produktowo-usługowa, akcje promocyjne i degustacyjne, występowanie wielu różnych placówek w obrębie jednego kompleksu handlowego, a także duże własne parkingi i stacje benzynowe. W niniejszym opracowaniu skoncentrowano się głównie na analizie rozwoju centrów handlowych działających w Polsce. Za centrum handlowe uznano „nieruchomość handlową, która została zaplanowana, zbudowana oraz jest zarządzana jako jeden podmiot handlowy, składający się ze sklepów oraz części wspólnych, o  minimalnej powierzchni najmu 5 tys. m2 (GLA) i  składa się z  minimum 10 sklepów” (Mikołajczyk, 2009: 138-139). Celem niniejszego artykułu jest charakterystyka rozwoju centrów handlowych w Polsce z uwzględnieniem najczęściej stosowanych kryteriów typologii, zróżnicowania tempa rozwoju centrów w poszczególnych województwach i aglomeracjach, a także analiza przemian zachodzących w sferze funkcjonalnej centrów handlowych. Ponadto w artykule zwrócono uwagę na rozwój nowego produktu na rynku nieruchomości, jakim są galerie społecznościowe. Podjęto również próbę rozpoznania przyczyn rozwoju tego typu galerii. Określono cechy, którymi powinna się taka galeria charakteryzować jako miejsce relaksu i miłego spędzania czasu z rodziną i znajomymi. Wnioskowanie oparte zostało na analizie literatury przedmiotu, wynikach badań własnych oraz badań przeprowadzonych przez firmę Neurohm.

Biogramy autorów

Anna Irena Szymańska - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej

Anna Irena Szymańska, absolwentka studiów z zakresu zarządzania i marketingu Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie, doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o zarządzaniu (Katedra Analizy Rynku i Badań Rynkowych – Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie). Adiunkt w Zakładzie Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Jej zainteresowania badawcze oscylują wokół problematyki potrzeb, preferencji i  zachowań rynkowych konsumentów, konsumpcji kolaboratywnej i innych form alternatywnego dostępu do dóbr, nowych trendów w konsumpcji oraz ich implikacji dla strategii biznesowych przedsiębiorstw, jak również zagadnień z obszaru przedsiębiorczości i innowacyjności przedsiębiorstw ze szczególnym uwzględnieniem sektora MŚP oraz gospodarki cyrkularnej.

Monika Płaziak - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej

Monika Płaziak, dr, adiunkt w Zakładzie Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie. Zainteresowania badawcze autorki dotyczą zagadnień gospodarki przestrzennej w kontekście czynników lokalizacji przedsiębiorstw, szczególnie czynnika personalnego. Prace badawcze odnoszą się również do zagadnień współpracy jednostek naukowych 204 Anna Irena Szymańska, Monika Płaziak i  badawczo-rozwojowych z  sektorem MŚP, zwłaszcza w  zakresie wdrażania nowych technologii i materiałów, w tym dotyczących budownictwa energooszczędnego i pasywnego. Ponadto autorka zajmuje się problematyką poziomu i jakości życia ludności, ze szczególnym uwzględnieniem małych i średnich miast Polski oraz miast postsocjalistycznych.

Bibliografia

Bogdanov, D. (2002). Problemy lokalizacji wielkopowierzchniowych obiektów handlowych. W: J. Słodczyk (red.), Przemiany bazy ekonomicznej i struktury przestrzennej miast. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 383–388.

Buras, T., Tutaj, J., Wojtczak, W., Ohme, R., Paczuski, M., Mikołajczyk-Pyrć, M. (2017). Sevills Shaping Retail. Galerie społecznościowe – rynek nieruchomości handlowych w Polsce 2017. Pozyskano z: http://pdf.euro.savills.co.uk/poland/retail/raport-savills-galerie-spolecznosciowe-2017.pdf

Celińska-Janowicz, D. (2011). Centra handlowe wobec miejskiej przestrzeni publicznej – nie tylko imitacja. W: I. Jażdżewska (red.), Konwersatorium wiedzy o mieście. Tom XXIV: Człowiek w przestrzeni publicznej miasta. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 149–156.

Chaberko, T., Ciechowski, M., Kretowicz, P. (2013). Funkcjonowanie wielkiego centrum handlowego w ujęciu przestrzennym i czasowym (na przykładzie Bonarka City Center w Krakowie). Ekonomia, Uniwersytet Warszawski, 32, 121–123.

Chudzik, D. (2006). Wizerunek klienta supermarketów. Handel Wewnętrzny, 4–5, 63–66.

Ciechomski, W. (2010). Koncentracja handlu w Polsce i jej implikacje dla strategii konkurowania przedsiębiorstw handlowych. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego.

Cushman & Wakefield. (2016). Rynek handlowy w Polsce. Podsumowanie 2016 roku. Pozyskano z: http:// www.cushmanwakefield.pl/pl-pl/research-and-insight/2017/marketbeat-retail-h2-2016

Chomuntowska, D. (2017, 22 stycznia). Obiekty nowej generacji. Pozyskano z: http://www.poradnikbiznesu.info/edukator-przedsiebiorcy/nieruchomosci-komercyjne/rynek-handlowy-obiekty-nowej-generacji

Dudek-Mańkowska, S., Fuhrmann, M., (2009). Centra handlowe trzeciej generacji w Warszawie jako nowe produkty turystyczne. W: A. Stasiak (red.), Kultura i turystyka – wspólnie zyskać. Łódź: Wyższa Szkoła Turystyki i Hotelarstwa, 269–282.

Dzieciuchowicz, J. (2012). Wielkie centrum handlowe w przestrzeni miejskiej i podmiejskiej. Manufaktura w Łodzi i Ptak w Rzgowie. Łódź: Uniwersytet Łódzki.

Generacja centrum handlowego (2017, 22 stycznia). Pozyskano z: http://galeria777.pl/generacja-centrum-handlowego

Główny Urząd Statystyczny. Bank Danych Lokalnych, https://bdl.stat.gov.pl/BDL/start

Hefner, K., Twardzik, M. (2013). Społeczne oddziaływanie nowoczesnych centrów handlowo-usługowych na małe miasta w zewnętrznej strefie aglomeracji śląskiej. Studia Ekonomiczne, 144, 95– 109.

http://www.mallofamerica.com/about/moa/facts

http://www.malloftheemirates.com/moe/En/MainMenu/ENTERTAINMENT/SkiDubai/tabid/98/ Default.aspx

http://www.wem.ca/#/about-wem/overview

Jałowiecki, B. (2005). Społeczny język architektury od gotyckiej katedry do hipermarketu. W: W.B. Jałowiecki, A. Majer, M.S. Szczepański, (red.). Przemiany miasta. Wokół socjologii Aleksandra Wallisa. Warszawa: Scholar, 21–36.

Jarczewski, W., Huculak, M. (2010). Wpływ rewitalizacji terenów poprzemysłowych na rynek pracy w woj. śląskim. Problemy Rozwoju Miast, 4, 34–42.

Kaczmarek, T. (2010). Struktura przestrzenna handlu detalicznego: od skali globalnej do lokalnej. Poznań: Bogucki Wydawnictwo Naukowe.

Kłosiewicz-Górecka, U. (2005). Wielkopowierzchniowe obiekty handlowe jako kluczowy czynnik rozwoju handlu detalicznego w Polsce. Handel Wewnętrzny, 6, 7–15.

Kłosowski, F. (2002). Hipermarkety w przestrzeni handlowej miast aglomeracji katowickiej. W: J. Słodczyk (red.), Przemiany bazy ekonomicznej i struktury przestrzennej miast. Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego, 373–381.

Knecht-Tarczewska, M. (2011). Centrum handlowe jako nowoczesny produkt handlowo-usługowy. Zeszyty Naukowe, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu, 175, 293–303.

Kochaniec, A. (2017, 22 stycznia). Rola centrów handlowych w kreowaniu wizerunku miast. Pozyskano z: http://www.wsp.pl/file/739_481591509.pdf

Lambert, J. (2006). One Step Closer to a Pan-European Shopping Center Standard. Research Review, 13(2), 35–40.

Mikołajczyk, J. (2009). Rozwój centrów handlowych w Polsce. Zeszyty Naukowe, Uniwersytet Szczeciński, 529, 138–139.

Mikołajczyk, J. (2012). Kreowanie wartości centrum handlowego – perspektywa interesariuszy. Poznań: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego w Poznaniu.

Rajska-Wolińska, M. (2017). Colliers International Polska Market Insights. Roczny raport 2017, 13–15. Pozyskano z: http://www.colliers.com/-/media/files/emea/poland/reports/2017/colliers_raport_ roczny_2017_v3.pdf?la=pl-pl

Rochmińska, A. (2011). Zakupy a czas wolny łodzian. Acta Universitatis Lodziensis. Folia Oeconomica, 11, 207–217.

Rochmińska, A. (2013). Atrakcyjność łódzkich centrów handlowych oraz zachowania nabywcze i przestrzenne ich klientów. Łódź: Uniwersytet Łódzki.

Rochmińska, A. (2015). Centra handlowe – kreatorzy nowych przestrzeni miejskich. W: A. Wolaniuk (red.), Współczesne czynniki i bariery rozwoju miast: XXVIII Konwersatorium Wiedzy o Mieście. Łódź: Uniwersytet Łódzki, 229–246.

Rochmińska, A. (2016). Shopping centres as the subject of Polish geographical research. Geographia Polonica, 89, 4, 521–535.

Sadal, M. (2016). Rynek handlowy w Polsce. Podsumowanie roku 2016. Cushman & Wakefield.

Sikos, T., Hoffmann, M. (2005). Typology of shopping centres in Budapest. Case Studies 1. Komárno: J. Selye University, 22.

Sobala-Gwosdz, A., Gwosdz, K. (2011). Polska Wschodnia w strategiach lokalizacji sieci hipermarketów. W: M. Woźniak (red.), Uwarunkowania sprawnego działania w przedsiębiorstwie i regionie. Nierówności Społeczne a Wzrost Gospodarczy, Uniwersytet Rzeszowski, 20, 276–290.

Szczyrba, Z. (2005). Nakupni centra v Ceske Republice — nova forma zabavy a nakupni turistiky. Studia i Monografie, Politechnika Opolska, 175, 166.

Twardzik, M. (2014). Typologia i znaczenie centrów handlowych dla miast województwa śląskiego. Studia Miejskie, 16.

Więcław, J. (2003). Hipermarkety jako nowy element w strukturze przestrzennej miast Polski na przykładzie Krakowa. W: Z. Gorka, J. Więcław (red.), Badania i podróże naukowe krakowskich geografów. Kraków: Polskie Towarzystwo Geograficzne, 137–146.

Woźniak, G. (2002). Plusy i minusy istnienia sklepów wielkopowierzchniowych w Polsce. W: S. Wrzosek, G. Parzelski, (red.), Za i przeciw super- i hipermarketom. Materiały sympozjum naukowego Wyższej Szkoły Handlowej w Radomiu. Radom, 122–129.

Żalikowski, J. (red.). (2002). Wpływ hipermarketów zachodnich koncernów handlowych na gospodarkę, rynek pracy i dochody władz samorządowych na przykładzie miasta Białystok i województwa podlaskiego: raport. Białystok: Pro Veritate.

Żerebecka, K. (2005). The space of the shopping centre in Poland. Bulletin of Geography, Socio-economic series, 4, 201–206.

Pobrania

Opublikowane

2018-12-24

Jak cytować

Szymańska, A. I., & Płaziak, M. (2018). Rozwój centrów handlowych w Polsce ze szczególnym uwzględnieniem galerii społecznościowych. Przedsiębiorczość - Edukacja, 14, 188–204. https://doi.org/10.24917/20833296.14.14

Inne teksty tego samego autora