Uwarunkowania działalności przedsiębiorców i rolników na placach targowych na przykładzie Nowej Huty

Autor

  • Monika Płaziak Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej
  • Anna Irena Szymańska Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej

DOI:

https://doi.org/10.24917/20833296.11.15

Słowa kluczowe:

handlowiec, mikroprzedsiębiorstwo, Nowa Huta, plac targowy, przedsiębiorca, przedsiębiorczość, przedsiębiorstwo, rolnik, targowisko

Abstrakt

Początki Nowej Huty sięgają 1949 r. Powstała ona jako odrębne miasto, a od 1951 r. jest jedną z dzielnic Krakowa. Place targowe, funkcjonujące w jej obrębie, pełniły istotną funkcję w życiututejszej społeczności: były nie tylko miejscem zakupów, lecz także kontaktów sąsiedzkich. Szczególnie ważną rolę odgrywały w czasach gospodarki centralnie sterowanej, ponieważ umożliwiały zakup towarów niedostępnych w miejscowych sklepach. Znaczenie ich nie zmniejszyło się również po 1989 r., kiedy w okresie transformacji ustrojowej i społeczno-gospodarczej - która przyczyniła się do przekształceń funkcji handlowo-usługowych - place targowe zmieniły się wraz z pojawiającymi się nowymi przedsiębiorcami i oferowanym przez nich nowym rodzajem asortymentu, dostosowanym do oczekiwań konsumentów nowej, postkomunistycznej rzeczywistości. Stan placów targowych jest różny, w zależności od miejsca lokalizacji. Wydaje się jednak, iż nawet sąsiedztwo pobliskich sklepów wielkopowierzchniowych im nie zaszkodziło, a nawet można zauważyć swoisty rodzaj koegzystencji tych dwóch form handlu. Badaniami objęto trzy place targowe: Mogilski Plac Targowy, Bieńczycki Plac Targowy i CentrumHandlowe „Tomex”, znajdujące się w obrębie 25 najstarszych osiedli Nowej Huty - na terenie zamieszkałym przez nieco ponad 50 tys. osób - lub w ich najbliższym sąsiedztwie. Celem badań była diagnoza oferowanego asortymentu, struktury handlujących i ich stosunku do miejsca działalności gospodarczej oraz ogólnych warunków funkcjonowania drobnej przedsiębiorczości na targowiskach.Z astosowano metodę kwestionariusza wywiadu, której użyto w bezpośrednich wywiadach z przedsiębiorcami prowadzącymi działalność handlową na wyżej wymienionych placach. Zakres czasowy badań objął maj i czerwiec 2014 r. W wyniku badań zauważono specjalizację asortymentową powyższych placów, związaną z następującymi czynnikami: 1. położeniem w przestrzeni miejskiej (czynnik centralności/peryferyjności i dostępności komunikacyjnej), 2. rozmiarami przestrzennymi (czynnik rozwoju i różnicowania asortymentu), 3. okresem działalności (czynnik/kontekst społeczno-ekonomiczny momentu rozpoczęcia funkcjonowania placu oraz ugruntowania dominującej struktury asortymentu i jej trwałości w świadomości mieszkańców). Place targowe, które poddano analizie, wyróżniają się dominującym udziałem przedsiębiorców prowadzących działalność o charakterze rodzinnym w stosunku do działalności indywidualnej lub z partnerami niespokrewnionymi. W opinii respondentów oraz w ogólnym odczuciu zauważalne jest ciągłe pogarszanie się koniunktury, głównie ze względu na konkurencję sklepów wielkopowierzchniowych oraz większe wymagania klientów, wynikające z ich rosnącej świadomości konsumenckiej. Wiąże się to z nieustającym procesem zabiegania o nowych klientów i docenianiu faktu posiadania stałej klienteli.

Biogramy autorów

Monika Płaziak - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej

Monika Płaziak, dr, adiunkt w Zakładzie Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej InstytutuGeografii na Uniwersytecie Pedagogicznym im. KEN w Krakowie. Zainteresowaniabadawcze autorki dotyczą zagadnień gospodarki przestrzennejw kontekście czynników lokalizacji przedsiębiorstw, szczególnie czynnikapersonalnego. Prace badawcze odnoszą się również do zagadnień współpracyjednostek naukowych i badawczo-rozwojowych z sektorem MŚP, zwłaszczaw zakresie wdrażania nowych technologii i materiałów, w tym dotyczącychbudownictwa energooszczędnego i pasywnego. Ponadto autorka zajmuje sięproblematyką poziomu i jakości życia ludności, ze szczególnym uwzględnieniemmałych i średnich miast Polski oraz miast postsocjalistycznych.

Anna Irena Szymańska - Uniwersytet Pedagogiczny w Krakowie, Instytut Geografii, Zakład Przedsiębiorczości i Gospodarki Przestrzennej

Anna Irena Szymańska, absolwentka studiów z zakresu zarządzania i marketingu Uniwersytetu Ekonomicznegow Krakowie, doktor nauk ekonomicznych w zakresie nauk o zarządzaniu(Katedra Analizy Rynku i Badań Rynkowych – Uniwersytet Ekonomicznyw Krakowie). Adiunkt w Zakładzie Przedsiębiorczości i GospodarkiPrzestrzennej Uniwersytetu Pedagogicznego im. KEN w Krakowie. Zainteresowaniabadawcze autorki oscylują wokół problematyki potrzeb, preferencjii zachowań rynkowych konsumentów, jak również zagadnień z obszaru przedsiębiorczościi innowacyjności przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniemsektora MŚP.

Bibliografia

Effects and Impact of Entrepreneurship Programmes in Higher Education. (2012). Brussels: European Commission, DG Enterprise and Industry.

Gądecki, J. (2012). I Love Nowa Huta. Gentryfikacja Nowej Huty?. Warszawa: Wydawnictwo IFiS PAN.

Lichtarski, J. (red.). (2007). Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Wrocław: Wydawnictwo AE im. Oskara Langego we Wrocławiu.

Piasecki, B. (red.). (2001). Ekonomika i zarządzanie małą firmą. Warszawa-Łódź.

Piecuch, T. (2010). Przedsiębiorczość, podstawy teoretyczne. Warszawa: Wydawnictwo C.H. Beck.

Płaziak, M. (2014). Przemiany funkcji handlowo-usługowych w mieście postsocjalistycznym na przykładzie Nowej Huty. W: E. Kaczmarska, P. Raźniak (red.), Społeczno-ekonomiczne i przestrzenne przemiany struktur regionalnych. Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM, 85-100.

Płaziak, M., Szymańska, A.I. (2014a). Rola placów targowych w strukturze przestrzenno-społecznej i ekonomicznej Nowej Huty. W: E. Kaczmarska, P. Raźniak (red.), Społeczno-ekonomiczne i przestrzenne przemiany struktur regionalnych. 2, Kraków: Oficyna Wydawnicza AFM (w druku).

Płaziak, M., Szymańska, A.I. (2014b). Otwartość na innowacje jako przejaw przedsiębiorczości ludzi młodych na przykładzie studentów uczelni krakowskich. Horyzonty Wychowania, 13(26), 267-286.

Sudoł, S. (2006). Przedsiębiorstwo. Podstawy nauki o przedsiębiorstwie. Zarządzanie przedsiębiorstwem. Warszawa: PWE.

Urbaniec, M. (2014). Współczesne wyzwania edukacji na rzecz przedsiębiorczości w szkolnictwie wyższym. Horyzonty Wychowania, 13(26), 209-230.

Wach, K. (2014). Paradygmat gospodarki przedsiębiorczej a polityka wspierania przedsiębiorczości. W: K. Zieliński (red.), Formy i przejawy współczesnej przedsiębiorczości w Polsce. Warszawa: Difin, 13-30.

Wach, K. (2012). Europeizacja małych i średnich przedsiębiorstw. Rozwój przez umiędzynarodowienie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.

Wiatrak, A.P. (2003). Pojęcie przedsiębiorczości, jej cele i rodzaje. W: K. Jaremczuk (red.), Uwarunkowania rozwoju przedsiębiorczości – szanse i zagrożenia. Tarnobrzeg. Wydawnictwo PWSZ.

Pobrania

Opublikowane

2015-09-17

Jak cytować

Płaziak, M., & Szymańska, A. I. (2015). Uwarunkowania działalności przedsiębiorców i rolników na placach targowych na przykładzie Nowej Huty. Przedsiębiorczość - Edukacja, 11, 203–217. https://doi.org/10.24917/20833296.11.15

Inne teksty tego samego autora