Przedsiębiorczość międzynarodowa w teorii internacjonalizacji przedsiębiorstwa
DOI:
https://doi.org/10.24917/20833296.14.12Słowa kluczowe:
born globals, internacjonalizacja przedsiębiorstwa, przedsiębiorczość międzynarodowa, zarządzanie międzynarodoweAbstrakt
Celem artykułu jest przedstawienie teoretycznych podstaw kategorii przedsiębiorczości międzynarodowej. W artykule wykorzystano metodę analizy krytycznej. Przedsiębiorczość międzynarodowa została przedstawiona jako obszar wspólny dwóch domen badawczych: przedsiębiorczości i biznesu międzynarodowego. W pierwszej kolejności scharakteryzowano konwencjonalny (tradycyjny) model internacjonalizacji (tzw. model uppsalski - sekwencyjny, ewolucyjny) i możliwe odniesienia do przedsiębiorczości międzynarodowej. Pomimo iż w tradycyjnym podejściu do internacjonalizacji problematyka przedsiębiorczości nie jest analizowana (uwaga jest skupiona przede wszystkim na stopniowym gromadzeniu wiedzy i doświadczenia oraz na samym procesie umiędzynarodowienia przedsiębiorstwa), to w fakcie poszukiwania i ewolucyjnego wchodzenia na kolejne rynki zagraniczne, a także stosowania coraz bardziej zaawansowanych form internacjonalizacji można dopatrywać się elementów zachowań przedsiębiorczych. Następnie przedstawiono przedsiębiorczość międzynarodową w kontekście koncepcji tzw. wczesnej internacjonalizacji przedsiębiorstw, której praktycznym przejawem jest funkcjonowanie tzw. przedsiębiorstw globalnych od założenia (born globals). Zazwyczaj - choć nie jest to regułą - są to małe i średnie przedsiębiorstwa, które funkcjonują w branżach nowoczesnych technologii i od początku swego istnienia zorientowane są na obsługę rynku międzynarodowego. Wczesna internacjonalizacja przedsiębiorstwa, w tym przede wszystkim szczególne charakterystyki założycieli i menedżerów born globals, takie jak wizja globalna, wcześniejsze doświadczenie międzynarodowe oraz liczne kontakty osobiste i zawodowe, utożsamiana jest z istotą współczesnego rozumienia przedsiębiorczości międzynarodowej.Bibliografia
Berliński, M. (2006). Firmy globalne od początku. Zeszyty Naukowe Kolegium Gospodarki Światowej, 20, 132–151.
Bradley, F. (1999). International Marketing Strategy. London: Prentice Hall Europe.
Crick, D. (2009). The Internationalization of Born Global and International New Venture SMEs. International Marketing Review, 26(4–5), 453–476.
Dąbrowska, A., Bylok, F., Janoś-Kresło, M., Kiełczewski, D., Ozimek, I. (2015). Kompetencje konsumentów: innowacyjne zachowania, zrównoważona konsumpcja. Warszawa: PWE.
Duliniec, E. (2007). Internacjonalizacja przedsiębiorstw i marketing na rynkach zagranicznych. W: E. Duliniec (red.). Marketing międzynarodowy. Uwarunkowania, instrumenty, tendencje. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Duliniec, E. (2011a). Koncepcje przedsiębiorstw wcześnie umiędzynarodowionych. Rozważania terminologiczne. Gospodarka Narodowa, 1–2, 63–80.
Duliniec, E. (2011b). Przedsiębiorstwa wcześnie umiędzynarodowione – uwarunkowania i rozwój. Gospodarka Narodowa, 5–6, 1–20.
Etemad, H. (2004). International Entrepreneurship as a Dynamic Adaptive System: Toward a Grounded Theory. Journal of International Entrepreneurship, 2, 5–59.
Fan, T., Phan, P. (2007). International New Ventures: Revisiting the Influences Behind the Born-Global Firm. Journal of International Business Studies, 38, 1113–1131.
Gabrielsson, M., Kirpalani, V.H.M., Dimitratos, P., Solberg, C.A., Zucchella, A. (2008). Born Globals: Propositions to Help Advance the Theory. International Business Review, 17, 21–44.
Gorynia, M., Jankowska, B. (2007). Teorie internacjonalizacji. Gospodarka Narodowa, 10.
Jarosiński, M. (2013). Procesy i modele internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Johanson, J., Vahlne, J.E. (1977). The Internationalization Process of the Firm: A Model of Knowledge Development and Increasing Foreign Markets Commitments. Journal of Internationalization Business Studies, 8(1), 23–32.
Johanson, J., Vahlne, J.E. (2009). The Uppsala Internationalization Process Model Revisited: From Liability of Foreignness to Liability of Outsidership. Journal of International Business Studies, 40, 1411–1431.
Johanson, J., Wiedersheim-Paul, F. (1975). The Internationalization of the Firm: Four Swedish Cases. Journal of Management Studies, October, 12(3), 305–323.
Jones, M.V., Coviello, N., Kwan Tang, Y. (2011). International Entrepreneurship Research (1989–2009): A Domain Ontology and Thematic Analysis. Journal of Business Venturing, 26, 632–659.
Knight, G.A., Cavusgil, S.T. (2005). A Taxonomy of Born-Global Firms. Management International Review, 45, 15–35.
Kraśnicka, T. (2008). Przedsiębiorczość międzynarodowa jako odrębny obszar badań. W: T. Kraśnicka (red.), Przedsiębiorczość międzynarodowa. Aspekty teoretyczne i praktyczne. Katowice: Wydawnictwo Akademii Ekonomicznej w Katowicach, 11–19.
Madsen, T.K., Servais, P. (1997). The Internationalisation of Born Globals: An Evolutionary Process? International Business Review, 6(6), 561–583.
Morawczyński, R. (2008). Przedsiębiorczość międzynarodowa. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Ekonomicznego. 176 Ireneusz Drabik Mróz, B. (2013). Konsument w globalnej gospodarce. Trzy perspektywy. Warszawa: Szkoła Główna Handlowa.
Nowacki, F. (2013). Implikacje globalizacji i regionalizacji dla przedsiębiorczości międzynarodowej. Przegląd Organizacji, 5, 4–9.
Nowacki, F. (2014). Przedsiębiorczość międzynarodowa a relacje sieciowe – wpływ na kształtowanie współpracy na rynku usług. Marketing i Rynek, 11, 14–21.
Nowiński, W. (2006). Wczesna internacjonalizacja przedsiębiorstw – nowy obszar badań. Gospodarka Narodowa, 11–12, 87–99.
Oczkowska, R. (2013). „Urodzeni globaliści” jako nowoczesna koncepcja internacjonalizacji przedsiębiorstw. Przegląd Organizacji, 4, 3–7.
Polowczyk, J. (2012). Wpływ ekonomii behawioralnej na zarządzanie strategiczne w świetle badań bibliometrycznych. Przegląd Organizacji, 6, 3–8.
Przybylska, K. (2009). Znaczenie dystansu psychicznego w procesie internacjonalizacji polskich przedsiębiorstw. W: E. Okoń-Horodyńska (red.), Przedsiębiorczość jako niewykorzystane źródło sukcesu polskiej gospodarki, Warszawa: PTE, 307–324.
Przybylska, K. (2010). Born global – nowa generacja małych polskich przedsiębiorstw. Gospodarka Narodowa, 7–8. , 63–84.
Rasmussen, E.S., Madsen, T.K., Ewangelista, F. (2001). The Founding of the Born Global Company in Denmark and Australia: Sensemaking and Networking. Asia Pacific Journal of Marketing and Logistics, 13. , 75–107.
Ratajczak-Mrozek, M. (2015). Czas w badaniach nad internacjonalizacją przedsiębiorstw. Gospodarka Narodowa, 4.
Rymarczyk, J. (2004). Internacjonalizacja i globalizacja przedsiębiorstw. Warszawa: PWE.
Wach, K. (2012). Europeizacja małych i średnich przedsiębiorstw. Rozwój przez umiędzynarodowienie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wach, K. (2015). Przedsiębiorczość jako czynnik rozwoju społeczno-gospodarczego: przegląd literatury. Przedsiębiorczość – Edukacja, 11, 24–36.
Wach, K. (2017a). Entrepreneurial Growth of Small and Medium-Sized Enterprises. Przedsiębiorczość i Zarządzanie, 12, 405–414.
Wach, K. (2017b). Orientacja przedsiębiorcza a wiedza w początkowym i dojrzałym etapie procesu internacjonalizacji przedsiębiorstw. Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach, 319, 268–282.
Wiatrak, A.P. (2008). Przedsiębiorczość korporacyjna – istota, uwarunkowania i podstawowe obszary. Problemy Zarządzania, 2, 39–50.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Artykuły publikowane są zgodnie z warunkami licencji Creative Commons (CC BY-ND 4.0; uznanie autorstwa-bez utworów zależnych).